3 lipca, 2024
Fundacja rodzinna na dobre zagościła się w polskiej przestrzeni biznesowej. Co prawda, została ona wprowadzona do polskiego porządku prawnego w zeszłym roku – ustawą z dnia 26 stycznia 2023 r. o fundacji rodzinnej, która weszła w życie 22 maja 2023 r. – jednak dopiero po pewnym czasie znajduje swoje uznanie wśród polskich krezusów. Z pewnością fundacja rodzinna będzie wykorzystywana przede wszystkim przez przedsiębiorców poszukujących rozwiązania problemu, jakim może być brak sukcesji w prowadzonym biznesie.
Istotnym aspektem ustroju i powodzenia fundacji rodzinnej jest odpowiednie zaplanowanie zasad ją formułujących. Takich, które będą akceptowalne przez interesariuszy z niej korzystających. Głównym celem fundacji rodzinnej jest gromadzenie mienia, zarządzanie nim w interesie beneficjentów oraz spełnianie świadczeń na rzecz beneficjentów. Ponadto, fundacja rodzinna powinna zaspokajać oczekiwania nie tylko jej fundatora ale także pozostałych beneficjentów, którzy będą w przyszłości mieć decydujący wpływ na jej funkcjonowanie, a nawet istnienie. Fundatorowi powołującemu fundację rodzinną może przede wszystkim zależeć na zapewnieniu dobrobytu sobie ale także swoim potomnym. Przy takiej motywacji dla powołania tej instytucji i przekazania do niej istotnego majątku rodzinnego, niezbędne jest właściwe ustalenie podstawowych zasad działania aby owo sprzężenie interesów rodzinnych funkcjonowało za życia fundatora, ale przede wszystkim po jego śmierci.
Dlatego wysoce istotną kwestią przy powoływaniu fundacji rodzinnej jest jej zaplanowanie. Nie tylko w jednoosobowym gronie przez fundatora. Lecz także wśród osób, które będą miały wpływ na jej kształt oraz funkcjonowanie. Takie podejście z pewnością obniży ryzyko niepowodzenia danej fundacji oraz ustali zasady działania w ramach tego mechanizmu dla poszczególnych interesariuszy.
W celu efektywnego rozpoczęcia budowania fundacji rodzinnej należy odpowiednio zdefiniować potrzeby interesariuszy, szczegółowe cele samego rozwiązania, czy przeanalizować ewentualne ryzyka awarii mechanizmu fundacji. Przede wszystkim to na odpowiednim podejściu fundatora będzie opierało się powodzenie całego projektu. To fundator decyduje o celach, zasadach działania fundacji rodzinnej i jej beneficjentach. Poprzez fundację ma on również możliwość wycofania się z aktywnego prowadzenia biznesu bez utraty dochodów.
Dodatkowo, analiza aspektów majątkowych fundatora ma także kluczowe znaczenie dla powodzenia całego przedsięwzięcia. Powinna ona skupiać się na wyekstrahowaniu „nieosobistego” majątku fundatora, który ma zasilić fundację. Chodzi o środki majątkowe, które nie są używane przez fundatora przy wykonywaniu przez niego działalności osobistej, np. dom rodzinny. Przeprowadzona analiza powinna także uwzględniać sytuację prawną fundatora, m.in. w zakresie jego relacji rodzinnych, osób będących na utrzymaniu fundatora, czy przyszłych spadkobierców.
Fundacja rodzinna to rozwiązanie mogące posłużyć do zbudowania wehikułu majątkowego na wiele pokoleń, odpowiadającego na większość potrzeb związanych z sukcesją. Jednak, w szczególności zważając na oczekiwany czas jej funkcjonowania, planowanie fundacji rodzinnej powinno zostać poprzedzone wnikliwą, wieloaspektową analizą, która pozwoli na właściwe zaplanowane mechanizmu, który pomoże w dysponowaniu wielopokoleniowym majątkiem danej rodziny oraz w sprawnym działaniu sprzężenia interesów rodzinnych.