Prawa i obowiązki dotyczące przekazywania i dostępu do danych w ramach DATA ACT

Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2023/2854 z dnia 13 grudnia 2023 roku w sprawie zharmonizowanych przepisów dotyczących sprawiedliwego dostępu do danych i ich wykorzystywania oraz w sprawie zmiany rozporządzenia (UE) 2017/2394 i dyrektywy (UE) 2020/1828 nakłada prawa i obowiązki na:

• użytkowników (osoby fizyczne lub prawne, które są właścicielem produktu skomunikowanego lub którym na podstawie umowy przekazane zostały tymczasowe prawa do korzystania z tego produktu skomunikowanego, lub która korzysta z usług powiązanych);
• posiadaczy danych (np. producentów, dostawców usług) – osoby fizyczne lub prawne, które mają prawo lub obowiązek – zgodnie z niniejszym rozporządzeniem, mającym zastosowanie prawem Unii lub prawem krajowym przyjętym zgodnie z prawem Unii – wykorzystywać i udostępniać dane, w tym o ile zostało to przewidziane umową, dane z produktu lub dane z usługi powiązanej pobrane lub wygenerowane przez nią podczas świadczenia powiązanej usługi.

Celem kluczowym Regulacji DATA ACT jest przyznanie podmiotowi przyczyniającemu się do generowania danych prawa do swobodnego dostępu do nich (za: Data Act Impact Assessment Report, 23 lutego 2022 r).

Co oznacza termin dane wygenerowane?

Odpowiedzi udziela wprost DATA ACT, który wskazuje na pojęcie danych z produktu, które oznaczają dane wygenerowane w wyniku korzystania z produktu skomunikowanego, zaś produkt skomunikowany to rzecz, która pozyskuje, generuje lub zbiera dostępne dane dotyczące jej wykorzystywania lub jej otoczenia i która jest w stanie komunikować dane z produktu za pomocą usługi łączności elektronicznej, łącza fizycznego lub dostępu na urządzeniu i której podstawową funkcją nie jest przechowywanie, przetwarzanie ani przesyłanie danych w imieniu strony innej niż użytkownik.

Zgodnie z powyższym rozporządzeniem dane zbierane cyfrowo muszą być dostępne dla użytkownika:

1. Łatwo;
2. Bezpiecznie;
3. Bezpłatnie;
4. W całościowym, ustrukturyzowanym, powszechnie używanym i nadającym się do odczytu maszynowego formacie;

Użytkownikowi muszą zostać przedstawione w jasny i zrozumiały sposób następujące informacje:

1. rodzaj, format i szacunkową ilość danych;
2. czy dane są generowane w sposób ciągły i w czasie rzeczywistym;
3. czy dane są przechowywane na urządzeniu, czy na zdalnym serwerze;
4. w jaki sposób użytkownik może uzyskać dostęp do tych danych, pobrać je lub w stosownym przypadku usunąć;

Zanim zawarta zostanie umowa o świadczenie usługi powiązanej, dostawca takiej usługi zapewnia użytkownikowi w jasny i zrozumiały sposób co najmniej następujące informacje:

1. charakter, szacunkową ilość i częstotliwość zbierania danych z produktu, które ma pozyskiwać przyszły posiadacz danych;
2. charakter i szacunkową ilość danych z usługi powiązanej, które będą generowane;
3. czy przyszły posiadacz danych planuje sam wykorzystywać dane łatwo dostępne i cele, w których dane te będą wykorzystywane;
4. tożsamość przyszłego posiadacza danych;
5. środki komunikacji umożliwiające szybki kontakt z przyszłym posiadaczem danych;
6. w jaki sposób użytkownik może wystąpić z wnioskiem o dzielenie się danymi z osobą trzecią;
7. prawo użytkownika do wniesienia skargi dotyczącej naruszenia przepisów objętych rozdziałem DATA ACT;
8. czy przyszły posiadacz danych jest posiadaczem tajemnic przedsiębiorstwa zawartych w danych;
9. okres obowiązywania umowy między użytkownikiem a przyszłym posiadaczem danych;

W obliczu nadchodzących zmian prawnych w zakresie przetwarzania danych cyfrowych [w ramach produktów skomunikowanych] odpowiednie przygotowanie i dostosowanie strategii biznesowej do nowych regulacji może być kluczowe dla sukcesu przedsiębiorstwa.