Przestępstwo nie popłaca. Znak towarowy "Pablo Escobar" jest sprzeczny z porządkiem publicznym i dobrymi obyczajami.

Urząd Unii Europejskiej ds. Własności Intelektualnej (EUIPO) odmówił rejestracji słownego znaku towarowego „Pablo Escobar”, gdyż uznał, że jest sprzeczny z porządkiem publicznym i dobrymi obyczajami.

Oznaczenie zgłosiła spółka Escobar Inc., założona przez brata Pablo Escobara, która to starała się o rejestrację tego znaku dla bardzo szerokiej i zróżnicowanej kategorii towarów i usług. Celem próby zastrzeżenia omawianego oznaczenia było zablokowanie nieuprawnionego wykorzystywania osoby Pablo Escobara przez inne podmioty.

Jednakże, jak wskazało EUIPO, kwestia uzasadnionego interesu zgłaszającego nie jest kwestią podlegającą ocenie na tym etapie zgłoszenia znaku.

EUIPO swoją odmowę tłumaczyło tym, że znak ten będzie kojarzony z osobą niesławnego Pablo Escobara, tj. barona narkotykowego, który zbudował swoje przestępcze imperium na handlu narkotykami na ogromną skalę. W swojej praktyce dopuszczał się wielu zbrodni i okrucieństw, w tym morderstw i tortur.

W odniesieniu do domniemania niewinności EUIPO podkreśliło, że fakt, iż Pablo Escobar nigdy nie został skazany przez sąd, nie oznacza, że ogół konsumentów nie będzie postrzegał zgłoszonego znaku towarowego jako odnoszącego się do przestępcy i handlarza narkotyków. Konsumenci skonfrontowani ze spornym znakiem, uznaliby go bezpośrednio za odniesienie do przywódcy jednej z najsłynniejszych organizacji przestępczych na świecie – Kartelu z Medelin. W takich okolicznościach znak ten byłby postrzegany jako apologia zbrodni i trywializacja cierpienia wywołanego tymi zbrodniami, co mogło by wywoływać oburzenie u części jego odbiorców.

Tym samym EUIPO stwierdza, że omawiany znak towarowy jest sprzeczny z porządkiem publicznym i przyjętymi zasadami moralności. Jest również sprzeczny z uniwersalnymi wartościami, na których opiera się Wspólnota, tj. godnością ludzką, wolnością, równością, solidarnością, demokracją i praworządnością, przy czym prawo do życia i nietykalności cielesnej wskazuje się jako główne, podstawowe wartości.

Sam fakt, że Pablo Escobar, poprzez np. seriale telewizyjne i filmy, cieszy się popularnością w popkulturze, nie zmienia to faktu, że zgłoszony znak jest sprzeczny z porządkiem publicznym i dobrymi obyczajami. Wręcz przeciwnie, seriale i filmy przyczyniły się do utrwalenia wizerunku barona narkotykowego jako sprawcy bardzo wielu przestępstw.

Kolejnym przykładem, wartym do omówienia, jest zgłoszenie znaku towarowego „COVIDIOT„.

EUIPO w swojej decyzji wskazało, że używanie znaku dla zgłoszonych towarów jak np.: gry, zabawki, itp., trywializowałoby ogromną tragedię i cierpienie, jaką wywołała pandemia Covid.

Powyższe zagadnienie można przenieść na nasze rodzime podwórko. Polski ustawodawca również wskazał, że nie można uzyskać prawa ochronnego na znak sprzeczny z porządkiem publicznym lub dobrymi obyczajami. Urząd Patentowy RP, odmówił rejestracji oznaczeń: „mleko cycate”, „bin laden” ze względu na sprzeczność znaku z dobrymi obyczajami oraz znaków „Stalinskaya” (napój alkoholowy), „NOT MADE IN CHINA”, ze względu na sprzeczność znaku z porządkiem publicznym.

Omówmy również ciekawą sprawę zgłoszonego w 2019 r. znaku towarowego „Fit Matka Wariatka”. Urząd Patentowy odmówił rejestracji, gdyż uznał, że słowo „Wariatka”, które można uznać za słowo wulgarne, dookreśla słowo „Matka”, które to w naszym społeczeństwie kojarzy się z kobietą obdarzoną szacunkiem i czcią. Uznano, że dla części społeczeństwa takie połączenie będzie sprzeczne z dobrymi obyczajami. Zgłaszający nie dał za wygraną i  zaskarżył decyzję Urzędu. Wojewódzki Sąd Administracyjny oddalił skargę, a następnie Naczelny Sąd Administracyjny oddalił skargę kasacyjną, podzielając pogląd Sądu pierwszej instancji. Sąd wskazał również, że słowo „wariatka” użyte nawet jako żartobliwy, pozytywny przekaz reklamowy może godzić w dobra osobiste osób zmagających się z chorobami psychicznymi.

Powyżej wskazane zostały jedynie mniej lub bardziej jaskrawe przykłady przesłanek odmowy uzyskania rejestracji na znak towarowy. Przeszkód związanych z możliwością uzyskania prawa do znaku jest znacznie więcej, oraz są one zdecydowanie bardziej skomplikowane. Przed dokonaniem zgłoszenia znaku towarowego warto sprawdzić czy nasze oznaczenie nie wyczerpuje jednego z nich. Jedną z możliwości jest pomoc rzecznika patentowego.