The moonshiners of Podlasie – potoczna nazwa regionalnego trunku „duch puszczy” jest opisowa

Urząd Unii Europejskiej ds. Własności Intelektualnej (EUIPO) unieważnił unijny znak towarowy DUCH PUSZCZY, zarejestrowany dla napojów alkoholowych, z uwagi na jego charakter opisowy wobec produktów dla których został zgłoszony.

EUIPO uznało, że termin duch puszczy jest używany jako nazwa rodzajowa w odniesieniu do regionalnych alkoholi. Będzie on zatem rozumiany jako odniesienie do mocnego alkoholu domowej produkcji – typowego dla regionu Podlasia. EUIPO uznało więc, że zarejestrowany znak ma charakter opisowy wobec towarów-  napojów alkoholowych – .

W innym orzeczeniu, unijny Sąd Pierwszej Instancji (General Court) uznał, że AMAZONIAN GIN COMPANY jest również oznaczeniem opisowym, gdyż odbiorcy znaku, bez wahania, zrozumieją, wskazówkę dotyczącą pochodzenia i składu trunku.

Powyższe sprawy są przykładami tzw. opisowości oznaczeń, która jest częstą przeszkodą na drodze do rejestracji znaków towarowych. W literaturze przedmiotu, jak i w orzecznictwie, przyjmuje się, że znakiem opisowym jest znak, który ma cechy aktualnej, konkretnej i bezpośredniej opisowości.

Aktualność znaczeń podlega ocenie obiektywnej i sprowadza się do ustalenia, czy z punktu widzenia aktualnych warunków rynku oznaczenie jest przydatne do opisu towaru i jako takie powinno być dostępne dla wszystkich jego uczestników np. cukierek krówka. Reguła konkretnej opisowości wskazuje, że wyłączony z rejestracji jako opisowy może być tylko taki znak, który wskazuje na konkretne cechy tego towaru, dla którego oznaczania jest przeznaczony np. biała, mleczna czekolada. Bezpośredniość opisu ma miejsce wtedy, gdy znak opisowy przekazuje informację o cechach konkretnego towaru wprost, wyraźnie i jednoznacznie, tak że może być ona również do odczytania wprost, a nie drogą skojarzeń np. szybka pożyczka.

Ciekawym zagadnieniem jest opisowość znaków w aspekcie przyszłościowym. W orzeczeniach wskazywano, że oznaczenie opisowe musi pozostać wolne dla innych uczestników rynku, nawet jeśli nie jest aktualnie postrzegane jako opisowe, ale można przyjąć, że jako takie może być postrzegane w przyszłości.

Przykładem takiej interpretacji jest sprawa słownego znaku towarowego „aquamation”.

Unijny Sąd Pierwszej Instancji (General Court) podtrzymał decyzję EUIPO, uznając, że oznaczenie to ma charakter opisowy gdyż przeznaczone jest do oznaczania: urn pogrzebowych, usług pogrzebowych i usług pogrzebowych dla zwierząt domowych

Sąd zauważył, że odbiorcy będą postrzegać pierwszą część oznaczenia jako „aqua” czyli wodę, natomiast druga część oznaczenia „mation” będzie rozumiana jako odnosząca się do słowa „kremacja”. W związku z tym termin „akwamacja” opisuje technikę pogrzebową opartą na hydrolizie alkalicznej. Taka technika jest obecnie stosowana w Europie jako technika pogrzebowa dla zwierząt, a jej zastosowanie dla ludzi jest coraz częściej dyskutowane, technika ta jest uważana za ekologiczną praktykę pogrzebową.

Stwierdzono, że oceniając opisowy charakter znaku towarowego, należy ocenić, czy uzasadnione jest uznanie, że znak towarowy będzie w przyszłości opisywał cechy wyznaczonych nim towarów i usług. Wskazując na rosnącą świadomość ekologiczną prawdopodobne jest, że coraz większa liczba konsumentów będzie zainteresowana przyjazną dla środowiska alternatywą dla kremacji, która pozwoli im zmniejszyć ślad węglowy. W związku z tym właściwy krąg odbiorców postrzegałby, przynajmniej w przyszłości, termin „aquamation” w kontekście towarów i usług objętych zgłoszonym znakiem towarowym jako odnoszący się do techniki hydrolizy alkalicznej. „Aquamation” ma więc charakter opisowy w odniesieniu do oznaczonych nim towarów i usług.

Przeszkód związanych z możliwością uzyskania prawa do znaku jest znacznie więcej, a niektóre z nich są zdecydowanie bardziej skomplikowane. Każdorazowo, przed dokonaniem zgłoszenia znaku towarowego, warto sprawdzić, czy nasze oznaczenie nie wyczerpuje jednej z przesłanek uniemożliwiających rejestrację naszego oznaczenia.

Jedną z możliwości jest skorzystanie z pomocy rzecznika patentowego.