ESG – zrównoważony biznes dla zrównoważonej przyszłości

Idea ESG  i jej znaczenie dla biznesu

Koncepcja ESG, jako odzwierciedlająca potrzebę równoważenia celów finansowych przedsiębiorstwa z troską o środowisko, społeczność i skuteczne zarządzanie, jest obecnie postrzegana jako kluczowy element strategii biznesowej i inwestycyjnej. Firmy i inwestorzy dostrzegają, że skuteczne zarządzanie zgodnie z ESG nie tylko przyczynia się do zrównoważonego rozwoju przedsiębiorstwa, ale także przynosi korzyści finansowe, ułatwiając finansowanie przedsięwzięć oraz nawiązywanie międzynarodowej współpracy z nowymi partnerami biznesowymi. Wśród korzyści implementacji zasad ESG można wymienić m.in.:  wzmocnienie przewagi konkurencyjnej, redukcja kosztów, zwiększenie  przy tym zaufania klientów i wartości marki.

Environmental, Social, Governance

ESG odnosi się do trzech głównych obszarów, które organizacje muszą uwzględnić w swojej działalności, jeżeli chcą dążyć do zrównoważonego rozwoju.

• Environmental (Środowisko): odnosi się do wpływu działalności firmy na środowisko naturalne, w tym emisji gazów cieplarnianych, zużycia wody czy zarządzania odpadami;
• Social (Społeczność): dotyczy relacji firmy ze społecznością, pracownikami i interesariuszami, włączając w to kwestie zrównoważonego rozwoju społecznego, praw pracowniczych i zaangażowania społecznego;
• Goverance (Zarządzanie): obejmuje strukturę zarządzania, przejrzystość i etykę w działaniach firmowych, w tym aspekty związane z zarządzaniem korporacyjnym, zgodnością i uczciwością.

Kształtowanie się koncepcji ESG

Początki koncepcji ESG sięgają narodzin ruchów społecznych i środowiskowych w XIX i XX wieku. Walka o prawa pracowników, ruch na rzecz ochrony środowiska czy walka o prawa człowieka wywarły istotny wpływ na kształtowanie się nowego podejścia w biznesie. Jednym z ważniejszych wydarzeń było wydanie książki Rachel Carson „Niema wiosna” w 1962 r., która wywołała debatę na temat wpływu działalności człowieka na środowisko naturalne. W 1971 r. powstał Pax World Fund, jeden z pierwszych funduszy inwestujących z uwzględnieniem kwestii etycznych. Światowa Komisja do spraw Środowiska i Rozwoju w 1987 r. utworzyła raport „Nasza wspólna przyszłość”, w którym wprowadzone zostało pojęcie zrównoważonego rozwoju, a wprowadzenie protokołu z Kioto w 1997 r. zwróciło uwagę inwestorów na zmiany klimatu i konieczność inwestowania w technologie przyjazne dla środowiska. Jednym z najważniejszych wydarzeń było powstanie Zasad Priorytetów Głównych (PRI) przez Organizację Narodów Zjednoczonych w 2006 r. , które stanowiły ramy dla promowania uwzględniania czynników ESG przez inwestorów instytucjonalnych. Ogłoszenie Celów Zrównoważonego Rozwoju (SDGs) przez ONZ w 2015 r. również odegrało istotną rolę, podkreślając potrzebę podejmowania działań na rzecz zrównoważonego rozwoju na szczeblu globalnym. Wraz z upływem lat, rosnąca świadomość ekologiczna i społeczna przyczyniła się do kształtowania koncepcji ESG jako integralnego, koniecznego elementu strategii biznesowych i inwestycyjnych.

Zrównoważony rozwój w kontekście odpowiedzialnego inwestowania i korporacyjnej odpowiedzialności społecznej

Rozwój koncepcji ESG jest blisko związany z postępem w odpowiedzialnym inwestowaniu i korporacyjnej odpowiedzialności społecznej (CSR). Obecnie coraz więcej inwestorów i firm dostrzega korzyści płynące z uwzględniania czynników ESG w procesach inwestycyjnych i biznesowych. Odpowiedzialne, oparte na analizie ESG inwestowanie może przynieść lepsze wyniki finansowe i zmniejszyć ryzyko, podczas gdy korporacyjna odpowiedzialność społeczna umożliwia firmom budowanie pozytywnego wizerunku, zwiększenie zaufania klientów i lepsze zarządzanie ryzykiem reputacyjnym. Wszystko to odzwierciedla zmianę podejścia do biznesu, który kładzie coraz większy nacisk na tworzenie wartości nie tylko dla akcjonariuszy, lecz dla społeczeństwa i środowiska.

Najważniejsze akty prawne w kontekście ESG

1. Dyrektywa UE 2014/95/EU: nakłada na duże przedsiębiorstwa obowiązek sporządzania raportów niefinansowych, uwzględniających aspekty środowiskowe, społeczne i związane z zarządzaniem. Jest to kluczowa inicjatywa Unii Europejskiej promująca transparentność i odpowiedzialność korporacyjną.
2. Ustawa Sarbanes-Oxley Act (SOX) w Stanach Zjednoczonych: wprowadziła ścisłe regulacje dotyczące zarządzania i kontroli w korporacjach publicznych po serii skandali finansowych na początku XXI wieku. SOX zwiększyła uwagę na kwestie zarządzania i odpowiedzialności korporacyjnej.
3. Dyrektywa o zrównoważonym finansowaniu korporacyjnym i raportowaniu (CSRD): inicjatywa UE, rozszerzająca obowiązkowe raportowanie niefinansowe o aspekty zrównoważonego rozwoju, takie jak środowisko, społeczność i walka z korupcją. Celem jest poprawa transparentności i odpowiedzialności korporacyjnej, wspierając bardziej zrównoważony biznes w Europie.
4. Dyrektywa SFDR (Sustainable Finance Disclosure Regulation): europejska inicjatywa mająca na celu poprawę przejrzystości informacji dotyczących produktów finansowych pod kątem zrównoważonego rozwoju. SFDR nakłada obowiązek na instytucje finansowe oraz doradców inwestycyjnych, aby ujawniały informacje na temat zgodności swoich produktów z kryteriami zrównoważonej działalności, w tym ich wpływu na środowisko i społeczeństwo. Celem dyrektywy jest wspieranie inwestycji zgodnych z zasadami ESG oraz promowanie rozwoju rynku finansowego zrównoważonego.
5. Taksonomia zrównoważonego finansowania: akt prawny Unii Europejskiej, który wprowadza jednolite kryteria klasyfikacji działań gospodarczych pod kątem ich zgodności z celami zrównoważonego rozwoju. Jest to narzędzie, które pomaga identyfikować inwestycje zgodne z kryteriami środowiskowymi, społecznymi i zarządczymi (ESG). Taksonomia ma na celu promowanie inwestycji zgodnych z zasadami ESG oraz ułatwianie raportowania i analizy działań przedsiębiorstw pod kątem ich wpływu na środowisko i społeczeństwo.
6. Międzynarodowe Standardy Raportowania Finansowego (IFRS), inicjatywa niefinansowego raportowania: w ramach IFRS powstają standardy dotyczące raportowania niefinansowego, które mają na celu standaryzację i poprawę jakości raportów ESG przedsiębiorstw.

Podsumowanie

ESG nie tylko przyczynia się do zrównoważonego rozwoju organizacji, ale również generuje korzyści finansowe i wzmacnia wartość marki. Poziom świadomości i wdrożenia zasad ESG w organizacji stanie się w perspektywie najbliższych lat wyznacznikiem jej sukcesu rynkowego.