Wyroki WSA w Warszawie w sprawie uchwały Rady m.st. Warszawy w sprawie opłat za gospodarowanie odpadami

Wojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawie dnia 8 lipca 2021 roku na posiedzeniu niejawnym wydał wyroki stwierdzające nieważność zapisów uchwał Rady m.st. Warszawy dotyczących wyboru metody ustalania opłaty za gospodarowanie odpadami komunalnymi i stawki takiej opłaty. Ze względu na tryb wydania wyroku nie są obecnie znane motywy rozstrzygnięcia.

Postępowanie zostało wszczęte na skutek skargi Prokuratury Okręgowej w Warszawie w związku z podjętą dnia 15 października 2020 roku uchwałą Rady m.st. Warszawy nr XXXVIII/1199/2020 zmieniającą uchwałę w sprawie wyboru metody ustalenia opłaty za gospodarowanie odpadami komunalnymi, ustalenia stawki takiej opłaty, oraz ustalenia stawki opłaty za pojemnik i worek o określonej pojemności. Prokurator wskazał, że "W sporządzonej skardze zarzucił uchwale istotne naruszenie prawa, m.in. przepisów ustawy z dnia 13 września 1996 r. o utrzymaniu czystości i porządku w gminach, poprzez zastosowanie metody ustalenia opłaty za gospodarowanie odpadami komunalnymi w oparciu o ilość zużytej wody również do nieruchomości zamieszkałych, niewyposażonych w wodomierz główny, niepodłączonych do sieci wodociągowej lub nieruchomości, dla których brak jest odpowiednich danych dotyczących zużycia wody". Prokuratura kwestionuje ustalenie przeciętej miesięcznej normy zużycia wody przez jednego mieszkańca na poziomie 4 m³. Zdaniem strony skarżącej podjęta uchwała narusza przepisy Konstytucji. Dodatkowo Prokuratura skierowała wniosek o wstrzymanie wykonania uchwały ze względu na skutki, które może przynieść dla mieszkańców Warszawy, którzy będą musieli od 1 marca 2021 roku ponosić znacznie wyższe opłaty za gospodarowanie odpadami.

Zapadłe orzeczenie jest kolejną sprawą toczącą się przed Sądem Administracyjnym w Warszawie dotyczącą uchwał podejmowanych przez Radę m.st. Warszawy w zakresie opłat za gospodarowanie odpadami. Uprzednio Robotnicza Spółdzielnia Mieszkaniowa „Praga” zaskarżyła uchwałę z dnia 12 grudnia 2019 roku nr XXIV/671/2019. Skarżący wskazał, iż opłata wzrasta od 1 marca 2020 r. dla jednego gospodarstwa domowego średnio o 253%, w tym dla jednoosobowych gospodarstw domowych aż o 550%. Wojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawie dnia 27 stycznia 2021 roku wydał wyroki stwierdzające nieważność kwestionowanych zapisów uchwały. Jako istotne wady uchwały sąd wskazał między innymi naruszenie przepisów wyznaczających kompetencję organów samorządu do podejmowania uchwał oraz naruszenie podstawy prawnej podjętej uchwały. Nie podzielił jednak zarzutu, zgodnie z którym miasto nie podało rzetelnych danych przemawiających za podwyżką. Zdaniem składu orzekającego Rada Warszawy, uchwalając nowe prawo miejscowe, miała do dyspozycji kilka metod naliczania opłat za śmieci: według liczby mieszkańców zamieszkujących nieruchomość, ilości zużytej wody, powierzchni danego lokalu albo od gospodarstwa domowego. Jak wskazał sąd, radni wybierając ostatnią metodę, nie powinni różnicować stawek. "Ustawodawca zdecydował, że w przypadku metody od gospodarstwa domowego powinna być uchwalona jedna stawka opłaty za gospodarowanie odpadami. Użyte [...] sformułowanie 'jedna stawka' wyklucza możliwość różnicowania stawki, bo to prowadzi do ustalenia dwóch lub więcej stawek, co pozostaje w oczywistej sprzeczności z treścią tego przepisu. Tymczasem Rada w zaskarżonej uchwale ustaliła dwie stawki przyjmując jako dodatkowe kryterium rodzaj zabudowy, w którym znajdują się gospodarstwa domowe".

Urząd m.st. Warszawy zapowiedział złożenie skargi kasacyjnej do Naczelnego Sądu Administracyjnego do wszystkich zapadłych wyroków. Miasto nie zgadza się z wydanymi wyrokami powołując się na podjęcie uchwał zgodnie z obowiązującymi przepisami. Jednocześnie wskazało, że w przypadku utrzymania wyroków w mocy przez NSA dokona dobrowolnego zwrotu środków finansowych wszystkim mieszkańcom.

Mieszkańcy Warszawy oczekują na korzystne rozstrzygnięcie Sądu co pozwoli uiszczać opłaty za gospodarowanie odpadami w wysokości obowiązującej przed podjęciem uchwał.